przydawka dopełniaczowa
  • szyk przydawki przymiotnikowej

    27.04.2023
    27.04.2023

    Szanowni Państwo!

    Skomplikowana gramatyka przydaje wdzięku językowi polskiemu. Fascynująca jest odmiana rzeczowników i przymiotników przez przypadki i liczby, ponadto szyk wyrazów jest nieco inny niż w języku angielskim, niemieckim, francuskim czy nawet w spokrewnionych i bliskich nam geograficznie językach słowiańskich. Nie jestem polonistą, ale lubię zastanawiać się nad urokiem naszej mowy ojczystej. Przychodzi mi tu na myśl moja Alma Mater, czyli Uniwersytet Warszawski. Ta prestiżowa uczelnia, która należy dzisiaj do europejskiej czołówki, działała przez pewien czas w XIX wieku jako Szkoła Główna. Z kolei w Radomiu do niedawna istniała Wyższa Szkoła Inżynierska (późniejsza Politechnika Radomska). Te przykłady pokazują, że jeśli w nazwie uczelni w języku polskim występuje jeden przymiotnik, to znajduje się za rzeczownikiem, natomiast w przypadku dwóch przymiotników jeden z nich stoi przed rzeczownikiem, zaś drugi następuje po rzeczowniku.


    Kojarzy mi się z tym także Szkoła Główna Handlowa, jedna z najlepszych szkół wyższych w Warszawie, Polsce i Europie. Studia ekonomiczne na SGH wybrało wiele osób z mojej klasy licealnej, na tej uczelni nauki pobierał też Piotrek Jeliński, z którym w lecie 2000 r. mieszkałem w jednym pokoju w Kalifornii, kiedy pracowałem w USA. Chciałbym wiedzieć, czy nazwa „Szkoła Główna Handlowa” jest poprawna, czy też powinniśmy mówić „Główna Szkoła Handlowa”? Wszyscy przyzwyczailiśmy się do nazwy „Szkoła Główna Handlowa”, jej zmiana byłaby nierealistyczna i wiązałaby się ze znacznymi kosztami. Tym niemniej ciekawi mnie, co językoznawcy sądzą na ten temat. Czy Państwa zdaniem sformułowanie „Szkoła Główna Handlowa” jest prawidłowe?

    Z góry dziękuję za Państwa odpowiedź.


    Z poważaniem

    Adrian Fröhlich

  • Dwie różne przydawki i dziwne zdanie złożone
    26.06.2018
    26.06.2018
    Szanowni Państwo,
    czy zdanie Wydaje się, że jedyną możliwość stwarzałaby obserwacja wrażliwości samej autorki, uwzględniająca kontekst historyczny, czasów, w których żyła, i który kształtował jej osobowość jest poprawnie zbudowane?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • ukończonych / nieukończonych 18 lat

    14.01.2023
    12.12.2022

    Dzień dobry,

    proszę o informację, która forma (ukończone/ukończonych) jest poprawna i jaka zasada tym rządzi:

    „ubezpieczony, który ma ukończone 18 lat, dziecko, które ma nieukończone 18 lat”;

    „ubezpieczony, który ma ukończonych 18 lat, lub dziecko, które ma nieukończonych 18 lat”.

    Ogromnie dziękuję i pozdrawiam

  • Analiza składniowa wypowiedzenia pojedynczego

    26.05.2024
    26.05.2024

    Dzień dobry,

    zwracam się z prośbą o pomoc przy określaniu części zdań : Inkowie przechowywali suszone ziemniaki przez dwadzieścia lat. Inkowie - podmiot gramatyczny, przechowywali - orzeczenie czasownikowe, ziemniaki - dopełnienie bliższe, suszone - przydawka.... czy przez dwadzieścia lat należy traktować jako całość i będzie to okolicznik czasu, bo jest to odpowiedź na pytanie jak długo? Podobnie w zdaniu Są pilnymi uczniami w drugim semestrze nauki. Oni - podmiot domyślny, są uczniami - orzeczenie imienne, pilnymi - przydawka, w semestrze - okolicznik czasu (kiedy?), drugim - przydawka, nauki - przydawka. Czy prawidłowo określiłam części zdania?

  • Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki a składnia współczesna
    26.11.2016
    26.11.2016
    W prasie w recenzji książki natrafiłem na takie zdanie: Elżbiety Cherezińskiej „Królowa” to kontynuacja „Hardej”, z kolei w telewizji czasem pojawia się film Robina Cooka ryzyko w granicach rozsądku. Wydaje mi się w tym coś nienaturalnego, ale nasuwają się jednoznaczne skojarzenia z powieścią Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, zatem: jest to jakaś stylizacja na staropolszczyznę (potrzebna?) czy jednak w niektórych przypadkach można tak tworzyć wypowiedzi, a jeśli tak, to kiedy?
  • nazwy ulic
    19.06.2001
    19.06.2001
    Szanowny Panie Profesorze,
    Od dawna nurtuje mnie pytanie o właściwe brzmienie nazw niektórych ulic. Oto przykład: kwiat nazywa się hiacynt, więc ulica jego „imienia” to ulica Hiacyntowa czy ulica Hiacynta. Funkcjonują bowiem, np. w Warszawie, ulice takie jak Jelenia, Słonia (nie od nazwiska osoby). Mam więc pytanie, czy właściwym nie byłoby, aby ulica czerpiąca swą nazwę od nazwy zwierzęcia (jeleń) nazywała się ul. Jeleniowa, nie zaś Jelenia, ul. Słoniowa, nie zaś Słonia itd. Nie ukrywam, że w gronie przyjaciół od bardzo dawna prowadzimy spór w tej sprawie. Czy zechce Pan Profesor łaskawie wyrazić swą opinię? Bardzo dziekuję.
  • Zespół Szkół Rolniczego Centrum Kształcenia Ustawicznego
    9.11.2018
    9.11.2018
    Szanowni Państwo, proszę o odpowiedź, czy poprawna jest odmiana nazwy własnej szkoły:
    M. Zespół Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego.
    D. Zespołu Szkół Rolniczego Centrum Kształcenia Ustawicznego,
    C. Zespołowi Szkół Rolniczego Centrum Kształcenia Ustawicznego,
    B. Zespół Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego,
    N. Zespołem Szkół Rolniczego Centrum Kształcenia Ustawicznego,
    Ms. Zespole Szkół Rolniczego Centrum Kształcenia Ustawicznego.
  • e-Biznes
    4.09.2002
    4.09.2002
    Jak należy przetłumaczyć eBusiness Center? Centrum eBiznesu czy Centrum eBiznesowe? Czy pomiędzy e i B (b) należy wstawić łącznik?
  • Nazwy ulic wraz z numeracją budynku i lokalu
    6.10.2016
    6.10.2016
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwość w związku z tą poradą. Skoro m. odczytujemy jako numer mieszkania, to czy nie powinniśmy właśnie stawiać przed tym skrótem przecinka na mocy reguły [383] WSO? Wydaje mi się, że w sformułowaniu ul. Kwiatowa 20(,) m. 15 mamy do czynienia z dwoma okolicznikami, z których drugi jest określeniem pierwszego.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik

  • pomnik – kogo czy komu?
    6.11.2009
    6.11.2009
    Dlaczego pomnik Pomordowanym na Wschodzie, a nie pomnik Pomordowanych na Wschodzie, pomnik Obrońcom-Zwycięzcom w Krynicy-Zdroju, a nie Obrońców-Zwycięzców? Jest też pomnik Tym, co nie wrócili z morza (Świnoujście), ale pomnik Ofiar Faszyzmu na Radogoszczu, a nie Ofiarom Faszyzmu. Gdzie można o tym więcej przeczytać?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego